Nadir olguların dışında katarakt ameliyatında göze damlatılan uyuşturucu damlalar ile katarakt ameliyatı yapılır. Ameliyathanede hastanın üzeri ve baş kısmı mikrop kapılmasını engellemek için özel cerrahi örtüler ile örtülür. Kornea dokusunda küçük bir kesi yapıldıktan sonra göz içerisine fakoemülsifikasyon cihazının elciğinin ucu ile girilir. Şeffaflığını yitiren kendi göz merceğiniz özel cerrahi teknikler kullanılarak küçük parçalara ayrılır ve bu küçük parçalar göz dışına alınır. Tam bir temizlik yapıldıktan sonra yapay bir göziçi mercek konulur.
Ameliyat sırasında şeffaflığını yitiren kendi göz merceğiniz özel cerrahi teknikler kullanılarak alınır, yerine yapay bir göziçi lens konulur. Yapay göziçi mercek çok ince bir mercektir. Birçok farklı malzemeden yapılmaktadır. Malzemeler farklı olsa da kullanılan göziçi mercek malzemeleri vücüd dokuları ile uyumludur ve zararlı toksik etkileri yoktur. Belirli göziçi lens çeşitleri şunlardır:
1. Monofokal göziçi lensler: Katarakt ameliyatında en fazla kullanılan lenslerden. Tek bir noktada odaklanma yaparlar. Bu nedenle ameliyat sonrası okuma veya yakın işlerinde kullanmak için ayrı bir yakın gözlüğü kullanılmasını gerektirir.
2. Multifokal göziçi lensler: Ameliyat sonrasında hem yakın hem de uzak mesafeler başka ek bir gözlüğe ihtiyaç duyulmadan net bir şekilde görülür.
3. Torik göziçi lensler: Yüksek derecede astigmatı olan hastalar için uygundur.
4. Torik multifokal lensler: Yüksek derecede astigmatı olan olgularda hem yakın hem de uzak mesafede net görüş sağlamak için kullanılır.
Katarakt ameliyatlarından sonra yara yerinin tam olarak iyileşmesi iki aylık bir süreçtir. Özellikle ilk bir hafta iyileşme açısından kritiktir. Bu dönemde dikkatsizlik veya hijyen kurallarına uymamak gözün mikrop kapmasına neden olabilir. Uyulması gereken kurallar şunlardır:
1. İyileşme döneminde doktorunuz tarafından verilen göz damlalarının doktorunuz tarif ettiği zaman aralıkları ile düzenli kullanınız ve doktorunuz söylemeden ilaçları kullanmayı bırakmayınız
2. Damlaları kullanmadan önce ellerinizi iyice yıkayınız. El hijyenine özen gösteriniz.
3. Doktorunuz izin verinceye kadar başınızı yıkamayınız, yüzünüze su çarparak yıkamayınız. Boyundan aşağınızı yıkamak için duş alabilirsiniz.
4. Namaz kılıyorsanız doktorunuz izin verinceye kadar secde etmeyiniz
5. Uzun süre öne eğilmenizi gerektirecek işler yapmayınız.
6. Gözünüzde kaşıntı batma hissederseniz, gözünüzü ovalamayınız.
7. Uyurken ameliyatlı gözünüzün olduğu tarafına yatmayınız.
8. Ağır yük kaldırmayı gerektiren işlerden kaçınınız.
9. Tozlu ve kirli ortamlardan uzak durunuz.
10. Gözünüzü darbelerden koruyunuz.
11. Ameliyat sonrası yaptığınız işin cinsine bağlı olarak işe geri dönmeniz farklılık gösterir. Doktorunuza ne zaman işe geri dönebileceğinizi sorunuz.
12. Doktorunuz izin verinceye kadar havuza, denize, hamama girmeyiniz.
Katarakt ameliyat sonrasında tekrarlamaz. Katarakt ameliyatında yapay göz içi lensin konulabilmesi için göz merceğinin arka zarı ve ön zarının belli kısımları korunur. Hazırlanan bu yere yapay lens yerleştirilir. Katarakt ameliyatından sonar nadir olarak yapay göz merceğinin üzerine yerleştirildiği bu zarda kalınlaşma olabilir. Görmeyi etkileyen boyutlardaki zar kalınlaşmaları 'YAG lazer" yöntemi ile temizlenerek tekrar net bir görüş sağlanmaktadır.
Katarakt ameliyatı sonrasında gözün optik özelliklerinin düzenli hale gelmesi, halk arasındaki deyişle göz numaralarının oturması iki aylık bir süreyi bulabilmektedir. Çok acil bir ihtiyaç yoksa iki ayın sonunda yapılan göz muayenesi ile gözlük numaralarının belirlenmesi uygun olacaktır.
Katarakt ameliyatlarının neredeyse %99'unda göze dikiş konulmamaktadır. Fakat bazı özel durumlarda yara iyileşmesinin daha güvenli olması açısından ameliyattan kısa bir süre sonra alınmak üzere ameliyat yerine dikiş konulur. Bu dikişler saç kılından daha incedir. O nedenle dışarıdan görülmezler. Dikişlerin alınması da çok kolaydır. Göz muayenesi yapılan biyomikroskop aleti kullanılarak kolayca göz dikişleri alınır.
Prof. Dr. Hasan Basri Çakmak
Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı 
