Katarakt nedir?Katarakt göz merceğinin bulanıklaşmasıdır. Sağlıklı bireylerde göz merceğinin saydam olmasını sağlayan göz merceği içerikleri çoğu vakit yaşlanma süreci ile birlikte yoğunlaşmaya ve opaklaşmaya başlarlar. Belli bir süre sonra göz merceği saydam yapısını yitir.
Göz merceğinin bulanıklaşması görmeyi azaltır. Çoğu durumda göz merceğinin bulanıklaşması yavaş yavaş oluştuğu girmenizdeki azalmayı fark etmeyebilirsiniz. Katarakt ilerledikçe görme gittikçe daha fazla azalır. Artık kullanmış olduğunuz gözlükler yeterince net bir görüş vermez olur. Gece görüşünüz gündüz görüşünüzden daha kötü olur. Renklerin donuklaşmakta başlar. Araba ışıklarının, sokak lambası ışıklarının etrafında haleler görebilirsiniz. Bazen tek gözde çift görme şikayeti olabilir. Gözlükleri yenilemenize rağmen tatminkar bir görüşünüz olmayabilir. Kataraktın ilerlemesi araç sürme, trafik işaretlerini görme, televizyon izleme, ev dışında gezme gibi günlük işlerinizi zorlaştırır.
Yaşlanma süreci kataraktın en önemli nedenidir. Ayrıca şeker hastalığı, sigara kullanımı, göz yaralanmaları, güneşli ortamlarda uzun Zaman geçirmek, kortizon içiren ilaçların kullanımı başka sık görülen nedenlerden. Anne, baba, kardeşler veya diğer aile bireylerinde katarakt görülmesi sizin katarakt olma olasılığınızı artırır.
Kataraktın ilaçla tedavisi var midir?
Kataraktın ilaçla bir tedavisi yoktur. Tek tedavi ameliyat ile kataraktın alınmasıdır.
Katarakt genel olarak 60 yaş sonrası görülse de nadiren küçük çocuklarda görülebilir. Doğum sırasında ya da hayatın ilk bir kaç yılı içinde katarakt tespit edilebilir. Çocukluk çağlarında kataraktın erken teşhisi önem taşımaktadır. Çocukluk çağında görmeyi engelleyen bir hastalık zamanında tedavi edilmezse kısa zamanda göz tembelliği gelişmekte ve hayatın geri kalanında katarakt alınmış olsa dahi düşük görmeye neden olabilmektedir. Bu nedenle doğumdan sonra ve bebeklik dönemindeki göz muayeneleri düzenli olarak yapılmalıdır.
Kataraktınız acil olarak ameliyat olmayı gerektirmeyecek durumdaysa veya kataraktınız günlük işlevlerinizi engelleyecek kadar ilerlemediyse, şu önerileri yapabiliriz.
Her yıl göz muayenesi olunuz. Katarakt yaşın ilerlemesi ile ilerler. Katarakt ameliyatı olmanız gerekip gerekmediğinizin kontrol edilmesi ameliyat için geç kalınmasını engelleyecektir.
Ultraviyole ışınlarını engelleyen kaliteli bir güneş gözlüğü kullanın.
Okumak ve diğer uğraşılarınızda daha parlak aydınlatma kullanın.
Gece araç kullanmaktan kaçının.
Sigara içiyorsanız sigarayı bırakın.
Şeker hastalığı, yüksek tansiyon gibi bir hastalığınız varsa tedavinizi aksatmayın.
Nadir olguların dışında katarakt ameliyatında göze damlatılan uyuşturucu damlalar ile katarakt ameliyatı yapılır. Ameliyathanede hastanın üzeri ve baş kısmı mikrop kapılmasını engellemek için özel cerrahi örtüler ile örtülür. Kornea dokusunda küçük bir kesi yapıldıktan sonra göz içerisine fakoemülsifikasyon cihazının elciğinin ucu ile girilir. Şeffaflığını yitiren kendi göz merceğiniz özel cerrahi teknikler kullanılarak küçük parçalara ayrılır ve bu küçük parçalar göz dışına alınır. Tam bir temizlik yapıldıktan sonra yapay bir göziçi mercek konulur.
Yapay göziçi mercek çok ince bir mercektir. Birçok farklı malzemeden yapılmaktadır. Malzemeler farklı olsa da kullanılan göziçi mercek malzemeleri vücüd dokuları ile uyumludur ve zararlı toksik etkileri yoktur. Belirli göziçi lens çeşitleri şunlardır:
Monofokal göziçi lensler: Katarakt ameliyatında en fazla kullanılan lenslerden. Tek bir noktada odaklanma yaparlar. Bu nedenle ameliyat sonrası okuma veya yakın işlerinde kullanmak için ayrı bir yakın gözlüğü kullanılmasını gerektirir.
Multifokal göziçi lensler: Ameliyat sonrasında hem yakın hem de uzak mesafeler başka ek bir gözlüğe ihtiyaç duyulmadan net bir şekilde görülür.
Torik göziçi lensler: Yüksek derecede astigmatı olan hastalar için uygundur.
Prof. Dr. Hasan Basri Çakmak
Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı 
